Пятница, 29 марта 2024   Подписка на обновления  RSS  Письмо редактору
«Алтамчылардыҥ» jеҥӱлери арбынду
9:40, 24 ноября 2014

«Алтамчылардыҥ» jеҥӱлери арбынду


Москвада ӱлӱрген айдыҥ 24-28 кӱндеринде ӧткӧн «Роза Ветров» деп бастырароссиялык талдашту кӧрӱ-маргаандарда jеҥӱчил болуп, онойдо ок калыктар ортодогы балдардыҥ ла jииттердиҥ «Роза Ветров-2014» деп XX юбилейлик кӧрӱ-маргаанныҥ 2-чи степеньдӱ лауреаттары болуп, РФ-тиҥ нерелӱ артизи Айана Шинжинаныҥ башкарып турган «Алтам» деп тӧс jериниҥ jаш jайалталары Алтайына jанып келди.

Altam

Биjениҥ кӧрӱ-маргааны «ӱредӱ» деген нацӱлекерге, онойдо ок ӧдӱп jаткан jылда «Jайалталу jашӧскӱримге государстволык jӧмӧлтӧ-болуш» деген ууламjыга ла ӱзеери «Россияныҥ культуразы» (2012-2018 jылдарга) деп федерал адылу программага кийдирилген. Ол РФ-тиҥ ӱредӱ, билим ле культура аайынча министерстволорыныҥ башкарганыла иштейт. Jаан кӧрӱ-маргаанды ӧткӱрерге jӧмӧлтӧ-болужын Москваныҥ Башкарузы, Москваныҥ jондык колбулар аайынча комитеди, «Русский мир» деп фонд jетирген.
«Алтамныҥ» ӱренчиктери, хореограф-ӱредӱчилери—Россия Федерацияныҥ нерелӱ артизи Айана Шинжина, Алтай Республиканыҥ нерелӱ артисттери Байрам Курдяпов, Эдуард Кызылов балдардыҥ ада-энелериле, талалык СМИ-ниҥ журналисттериле солун туштажуны Павел Кучияктыҥ адыла адалган эл драма театрдыҥ кичӱ залында ӧткӱрди. Jакшынак jаҥжыгу—ыраак jол-jорыктаҥ келип, туштажу ӧткӱрери.
Алтай Республикадаҥ кӧрӱ-маргаанда биjениҥ «Алтам» деп тӧс jериниҥ ӱренчиктери Анастасия Адеева, Милена Семендеева, Малика Джаткамбаева, Елизавета Рязанова, Ника Редькина, Анастасия Володченко, Арина Кудачина, Виктория Зубкова, Екатерина Санарова, Юлия Девятилова jеҥӱлӱ турушкандар. Айана Ивановнаныҥ айтканыла, кызычактарга 12-13 jаштаҥ. Jайаан ӧмӧлик эки номерле «Албаты биjези» деген ууламjыда турушкан. Баштапкы турда кызычактар «Алтайда jылдыҥ ӧйлӧри» деген тизимнеҥ «Шаҥкыраган биjе» деп биjени биjелеген. Биjеге кӱӱни АР-диҥ нерелӱ артизи А. Трифонов бичиген. Экинчи турда «Албаты эдимдериниҥ санады ла оны иште кӧргӱзери» деп jакылта болгон. Jайаан jайалталар «Кийис кебисти базаачылар» деп биjени биjелеп, тӱкти белетеп, кийис кебисти базарыла колбулу ишти бажынаҥ ала учына jетире биjениҥ тилиле кӧргӱскен. Биjени кӱӱле (албаты кӱӱзине келиштире) РФ-тиҥ культуразыныҥ нерелӱ ишчизи В. Хохолков ло АР-диҥ санадыныҥ нерелӱ ишчизи И. Дмитриев кееркеткендер.
Туштажу ӧйинде кӧрӱ-маргаанныҥ туружаачылары кӧргӧн-укканыла ӱлежип тура, кӧрӱде эки муҥнаҥ ажыра туружаачы болгонын темдектеди. «Роза Ветров-2014» деген юбилейлик кӧрӱ-маргаанда башка-башка ороондордоҥ jаш jайалталар турушкан болуптыр.
Кӧрӱ-маргаандар башка-башка ууламjыларла, бӱдӱмдерле ӧткӧн. Элкем-телкем айалгада кӧрӱ-маргаандар Гнессиндердиҥ адыла адалган Российский Академияда, «Гнессинский ле Поварской» деген кичӱ залда ла кеендиктиҥ оноҥ до ӧскӧ jарлу jерлеринде ӧткӧн.
«Роза Ветров» наjыларын jууйт» деп адалган гала-концерт Москваныҥ Башкарузыныҥ jаан конференц-залында ӧткӧн. Гала-концертте калыктар ортодогы биjениҥ «Роза Ветров-2014» деген кӧрӱ-маргааныныҥ jеҥӱчилдери, онойдо ок су-кадыгы уйан балдар—«Москваныҥ кӧгӱс байлык энчизи балдардыҥ кӧзиле» деген ӱлекердиҥ туружаачылары турушкан. Jаан сценага калыктар ортодогы «Театральная столица «Роза Ветров» деген театрал санаттыҥ туружаачылары база чыккан.
Гала-концертке кӧп тоолу номерлердеҥ jӱк ле 19 номерди талдап алган. Олордыҥ тоозында «Кийис кебисти базаачылар». Окылу жюриниҥ турчылары ады-jолы телекейде jарлу улус.
Айана Ивановнаныҥ айтканыла, мындый кӧрӱ-маргаандарда туружары каруулу керек, ырысту учурал, jаҥыга ӱренер, таскаар jарамыкту айалга. «Алтам» ӱренерге, jаҥыртуны ченеерге белен. Шак оныҥ учун бу кӧрӱ-маргаанда турушканы тегиндӱ эмес. ӱредӱчи-хореографтарга, балетмейстерге тузалу мастер-класстар ӧткӱрилген. Ченемелдериле танышканына ӱзеери хореографтарга ӱредӱ ӧткӧнин керелеген кере бичиктер табыштырылган.
Кӧрӱ-маргаанныҥ туружаачыларына аҥылу, солун культурный программа болгон. Темдектезе, олор «Россия» деп театрга барып, «Красавица и чудовище» деген мюзиклди кӧргӧни, байла, качан да ундылбас. ӱредӱчи-хореографтар «Траектория сна» (модерн-балет ууламjы) деп ойынды кӧргӧндӧр. Шак бу ойын-кӧргӱзӱде «Алтам» деп школ-студияны, Бурятияныҥ Государстволык биjениҥ училищезин, Москвадагы биjениҥ Госакадемиязын божоткон, биjениҥ ле кожоҥныҥ «Алтам» деп Гостеатрыныҥ артизи Ак-Ай Шинжина ойногон.
Jедимдӱ jол-jорыктыҥ кийнинеҥ олор Белокурихада болуп, база ла jеҥӱчилдер болуп чыкканын кайкабаска болбос. Белокурихада калыктар ортодогы XXI «Хрустальная магнолия» деген jаан кӧрӱ ӧткӧн. Мынаҥ озо ол Мальтада, Лас-Вегаста, Лос-Анджелесте, Москвада, Одессада, Сочиде ӧткӧн. Мындагы сценага «Алтамныҥ» орто бӧлӱгиниҥ кызычактарыла коштой оогош бӧлӱктиҥ он эки болчомы чыккан. Олорго jӱк ле jети jаштаҥ. Jайаан jайалталар окылу жюриге, кӧрӧӧчилерге Эдуард Кызыловтыҥ тургускан монгол албатыныҥ биjезин ле «Алтайда jылдыҥ ӧйлӧри» деген тизимнеҥ «Чаҥкыр туулардыҥ балдары» деп эки биjени сыйлады. Эки бӧлӱктиҥ кызычактары 1-кы степеньдӱ лауреаттар болуп чыкты.
ӧткӧн пресс-конференцияда биjениҥ «Алтам» деп тӧс jериниҥ хореограф-башкараачылары балдарды jолду jеҥӱзиле уткыды. Темдектезе, Байрам Курдяпов jеҥил эмес иштиҥ турултазы сӱӱндирет, оморкодот, ичкери jолго тебӱ берет деп айтты. 2015 jылдыҥ чаган айында олорго Сочиде ӧдӧтӧн «Европаныҥ ижемjизи» деген jаан кӧрӱ-маргаанда туружарга белетенер керек деп чокымдады.
Эдуард Кызыловтыҥ темдектегениле, таскадып jаткан балдарына Белокурихада ӧткӧн кӧрӱ-маргаан баштапкызы болуп jат. Jеҥӱлер, jедимдер мынаҥ да ары болор, бу jеҥӱ баштапкы ченелте болзын деп кӱӱнзеди. Балдарга баштанып, Айана Ивановна биjеге кӱӱнзеп, jилбиркеп, jалкуурбай, чылазыны jогынаҥ таскадынары, ӱренери сӱреен керектӱ деп jартады. Сценага чыгып, улусты сӱӱндирери каруулу иш деп темдектеди.
Туштажуныҥ учкары биjениҥ «Алтам» деп тӧс jериниҥ ӱредӱчи-хореографтарына, АР-диҥ нерелӱ артисттери Э. Кызыловко, Е. Чугулчинага, А. Кудачиновага, онойдо ок ӱренчиктердиҥ ада-энелерине быйанду сӧстӧр айдылды. Кӧрӱ-маргаандардыҥ jеҥӱчилдери—орто ло кичӱ бӧлӱктердиҥ jайалталары бойлорыныҥ сӱрлӱ, jараш биjелерин кӧргӱсти. Ээчий jеҥӱлерге «алтамчылардыҥ» jолы ачык болзын.

К. Пиянтинова

Об авторе: Звезда Алтая


Добавить комментарий

© 2024 Звезда Алтая
Дизайн и поддержка: GoodwinPress.ru